Oude IJsselstreek

De gevolgen van de bevolkingskrimp en bezuinigingen slaan de komende jaren hard toe in het Achterhoekse onderwijs. Dit is de conclusie van een rondgang door Eric Smaling, woordvoerder onderwijs voor de SP in de Tweede Kamer, langs verschillende scholen in onze regio. Hij was in de Achterhoek op uitnodiging van de SP Oude IJsselstreek. Smaling voerde gesprekken met vertegenwoordigers uit het Basis Onderwijs, het Speciaal  Onderwijs en het Voortgezet Onderwijs en met regio vertegenwoordigers. Gespreksonderwerpen waren de krimp, de gevolgen van de crisis, Passend Onderwijs en de situatie binnen het Voortgezet Onderwijs.

De gevolgen van de krimp worden zichtbaar. In het werkgebied van het Personeelscluster Oost Nederland gaan we tot 2020  van 1500 FTE naar 1000 arbeidsplaatsen. De verhoging van de pensioengerechtigde leeftijd en de krimp zorgen ervoor dat er geen plek is voor de jongeren en zij verloren gaan voor het onderwijs. Hierdoor ontstaat een onevenwichtige leeftijdsopbouw. Bovendien ontstaat er door de krimp leegstand van lokalen, waarvoor herbestemming heel lastig wordt. Er worden geen reserves meer opgebouwd en er is te weinig geld voor middelen en innovaties. Scholen zijn bezig met overleven of komen in de rode cijfers.

In het Voortgezet Onderwijs is de compensatie personeelskosten door het ministerie zwaar onvoldoende. Het komt structureel zo’n 14% tekort. Door de verhoging van de pensioenleeftijd  werkt het personeel langer door. Dit is relatief duur personeel. Daarom is er vaak geen andere keuze dan groepsvergroting. Leerkrachten zetten zelfs al een gedeelte van hun tijd t.b.v. deskundigheidsbevordering in om groepen kleiner te houden.  Het Almende  gaat van 2300 leerlingen naar 1600-1700 leerlingen. Daardoor komt het  keuzeaanbod onder druk te staan met name de beroepsgerichte vakken en het gymnasium. Het voorzieningenaanbod komt in gevaar.

De krimp heeft grote gevolgen voor de scholen in de kleine kernen. Velen daarvan worden met opheffing bedreigd. Het SP standpunt daarbij is dat in samenspraak met de inwoners naar een goede oplossing moet worden gezocht.

Binnen het hele onderwijs groeit de onrust op de werkvloer: de groepen worden groter, de  werkdruk neemt toe en leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften blijven vaker op de basisschool. De scholen worden steeds kleiner en het aantal combinatiegroepen neemt toe.  Niet alleen krijgen we te maken met kortingen vanuit Den Haag, ook de gemeenten bezuinigen. Gemeentelijke bezuinigingen op vervoer (elke gemeente bepaalt zelf), hebben tot gevolg dat kinderen uit landen als Somalië en Irak op een basisschool geplaatst worden zonder een woord Nederlands te spreken, terwijl ze vroeger eerst een jaar Nederlands kregen. Slecht voor de leerlingen zelf, hun medeleerlingen en de leerkracht. Hoe kun je zo zorgdragen voor goed onderwijs?

Passend Onderwijs biedt veel kansen maar ook daar nemen de bedreigende factoren toe. Gelden worden op de basisscholen niet altijd gebruikt waarvoor ze bedoeld zijn. Ook komt de keuzevrijheid van ouders in het geding. In de toekomst kunnen ze niet meer meebeslissen over arrangementen. Een mooi voorbeeld van Passend Onderwijs zoals het bedoeld is, zien we in Silvolde met de samenwerking van Kentalis (Speciaal Onderwijs) en De Plakkenberg.

We constateerden bij alle gespreksdeelnemers  een zeer grote betrokkenheid. Het zijn allen mensen met een groot hart voor goed onderwijs. We hopen dat de hindernissen die zij bij hun werk tegenkomen, mede door de politiek, op een goede manier worden opgelost. Eric Smaling gaf aan zeer veel waardevolle informatie te hebben gekregen die hij zeker zal gebruiken en door zal geven aan de onderwijsvertegenwoordigers van de SP en de fractiemedewerkers in de Eerste en Tweede Kamer. Hij, en de plaatselijke SP vertegenwoordigers gaven aan deze gesprekken als zeer verrijkend te hebben ervaren. Eric vindt het essentieel om door de samenleving gevoed te worden bij zijn meningsvorming.